Pierwsza część podręcznika Przeszłość i dziś dla klasy 1 zawiera trzy działy odpowiadające epokom historycznoliterackim. Są to: Starożytność. Grecja i Rzym Starożytność. Świat Biblii Średniowiecze Materiał nauczania jest ułożony chronologicznie i podzielony na działy według epok historycznoliterackich, a te – na rozdziały odpowiadające najważniejszym zagadnieniom poszczególnych epok. Chronologiczny układ treści nauczania pozwala uczniom poznawać literaturę i kulturę ze świadomością procesu historycznoliterackiego, w „naturalnym” porządku i w różnych kontekstach. Stałą cechą serii jest wiązanie perspektywy historycznej i współczesnej. Tej zasadzie podporządkowano prezentację i interpretację zjawisk kultury. Starannie dobrana faktografia ilustruje żywe dziedzictwo, formujące i wzbogacające współczesność. Element Dialogi z tradycją służy uświadomieniu uczniom, jak teksty współczesne nawiązują do przeszłości i jak przeszłość ożywa dzięki współczesnym reinterpretacjom. W centrum uwagi autora pozostaje tekst literacki. Jego interpretacja ma służyć refleksji nad kondycją człowieka we współczesnym świecie i sprzyjać kształtowaniu tożsamości ucznia. Podręcznik jest wystarczającym źródłem do poznania tych utworów, które podstawa programowa zaleca czytać we fragmentach. Dzieła, które mają być poznane w całości, są reprezentowane fragmentami oraz omówieniami całości. Każdy tekst literacki jest opatrzony Wskazówkami do analizy i interpretacji, które są dla ucznia zachętą i instrukcją do pracy z tekstem oraz samodzielnego odkrywania jego struktury i sensów. Lektury przeznaczone do czytania w całości mają – oprócz obudowy fragmentów – tzw. Przewodniki po lekturze. Istotną częścią opracowania lektur są ciekawe, zróżnicowane, nieschematyczne polecenia dla uczniów (Czytamy, analizujemy, interpretujemy). Jednym z ważnych celów tych poleceń jest kształtowanie świadomości kształtu językowo-stylistycznego i niesionych przez ów kształt znaczeń. Lektura tekstów literackich i odbiór tekstów kultury wykorzystywana jest także jako okazja do doskonalenia umiejętności komunikacyjnych (tworzenia tekstów własnych). Przewidziane w podstawie programowej zagadnienia językoznawcze zostały omówione w odrębnych rozdziałach, zintegrowanych – tam, gdzie było to możliwe – z treściami z zakresu literatury i kultury. Poza materiałem historycznoliterackim i językoznawczym podręcznik wprowadza różnorodne interdyscyplinarne konteksty interpretacyjne: plastyczne, filozoficzne,kulturowe i historyczne oraz biograficzne. Ciekawy dobór dzieł plastycznych ma sprzyjać pogłębionej refleksji nad kulturą, a przede wszystkim – pomagać w zrozumieniu tekstów literackich. Wiele ilustracji zostało opatrzonych rozbudowanym komentarzem, który wprowadza ucznia w podstawy odbioru dzieła sztuki, i poleceniami ukierunkowującymi interpretację. Naprzemienny układ przystępnie napisanych partii wykładowych, „okienek” z wiadomościami encyklopedycznymi bądź ciekawostkami, interesujących i nieschematycznych streszczeń utworów. Taki kształt książki nawiązuje do dobrze uczniom znanej formy hipertekstu. Atrakcyjna, a zarazem prosta i przejrzysta forma ułatwia percepcję materiału i pracę z książką.