Przebieg debaty publicznej wokół zagadnienia reparacji i odszkodowań w stosunkach polsko-niemieckich wskazuje na istnienie pilnej potrzeby opublikowania studiów i dokumentów, które ilustrowałyby dotychczasowe polskie wysiłki zmierzające do oszacowania wartości strat powstałych w wyniku niemieckiej agresji na Polskę i okupacji, ukazywałyby historię polskich roszczeń reparacyjnych, restytucyjnych i odszkodowawczych, a także sposobów ich zaspokojenia. Ponadto, w związku z kontrowersjami związanymi ze sprawą zrzeczenia się w 1953 r. przez PRL reparacji od Niemiec, pojawiła się potrzeba źródłowego naświetlenia problemu wykonania przez ZSRR postanowień reparacyjnych Umowy Poczdamskiej wobec Polski. Dlatego też z inicjatywy ministra spraw zagranicznych RP powstała publikacja, której autorzy - uznani eksperci problematyki niemieckiej oraz analitycy PISM - wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, podjęli próbę przedstawienia problemu na gruncie rzetelnej analizy faktów i norm prawnych.