Niniejszy tom jest dziełem zbiorowym, opracowanym wysiłkiem ośmiu autorów. Przy podejmowaniu ogólnej charakterystyki źródeł archeologicznych stanowiących podstawę opracowania prezentowanego tu odcinka pradziejów niezbędne jest zwrócenie uwagi na trzy zasadnicze kwestię: metodę uzyskiwania źródeł, ich zakres rzeczowy i ilościowy oraz rozrzut geograficzny. Przejście na osiadły tryb życia na ziemiach polskich dokonało się ok. 4 tys. lat p.n.e. Towarzyszyło mu zaprowadzenie rolnictwa i hodowli zwierzęcej. Liczne ślady tych pierwszych kultur rolniczych znaleziono na urodzajnych ziemiach Małopolski, Dolnego Śląska, Wielkopolski i Kujaw. W epoce brązu rozwinęły się kolejno: kultura unietycka (2300-1600 p.n.e.), kultura trzciniecka (1900-1000 p.n.e), kultura przedłużycka (1550-1200 p.n.e.) i kultura łużycka (1350-400 p.n.e.). Kultury te charakteryzowało zastosowanie brązu do wyrobu narzędzi, broni i ozdób oraz pojawienie się pierwszych osad obronnych.