Komisja Środkowoeuropejska jest jedną z pierwszych Komisji powstałych po odrodzeniu
Polskiej Akademii Umiejętności w 1989 roku. Należy też do najprężniej działających;
jej członkowie regularnie (każdego miesiąca) odbywają spotkania naukowe, dotyczące
zagadnień środkowoeuropejskich i bałkańskich, wokół których toczą się dyskusje,
często komentowane szeroko w środowisku naukowym w kraju i poza granicami. Do
zadań Komisji należy organizowanie prelekcji, odczytów, konferencji oraz współpraca
z partnerami zagranicznymi, zwłaszcza pracownikami naukowymi z krajów Europy Środkowej
i Bałkanów, a także zainteresowanymi badaniami nad Europą Środkową i Południowo-
Wschodnią z innych państw.
Profesor Jan Machnik kierował Komisją Środkowoeuropejską PAU przez ponad dwadzieścia
lat, do roku 2016, gdy postanowił oddać jej prowadzenie swojemu zastępcy.
Niniejszy XXV tom Studiów Środkowoeuropejskich i Bałkanistycznych PAU (wcześniej
Prac Komisji Środkowoeuropejskiej PAU) dedykujemy Profesorowi, jest to bowiem
szczególna okazja do skierowania na Jego ręce gorących podziękowań za znamienity
wkład zarówno w organizację spotkań naukowych, konferencji, jak i redagowanie rocznika
Komisji.
Inicjatywa założenia Komisji Środkowo-Wschodniej należała do członka Akademii,
prof. dra hab. Henryka Batowskiego. W uznanym za założycielskie zebraniu, które miało
miejsce 9 grudnia 1991 r.1, uczestniczyło trzech członków PAU: prof. prof. Stanisław
Grodziski, Ryszard Łużny i Marian Zgórniak, oraz szesnastu pracowników naukowych:
prof. dr hab. Józef Buszko, dr hab. Antoni Cetnarowicz, prof. dr hab. Erhard Cziomer,
dr Jerzy Grygiel, doc. dr hab. Andrzej Kastory, prof. dr hab. Józef Łaptos, prof. dr hab.
Zdzisław Niedziela, prof. dr Ewa Orlof, prof. dr hab. Andrzej Pilch, prof. dr Antoni Podraza,
doc. dr hab. Michał Pułaski, doc. dr hab. Danuta Quirini-Popławska, dr hab. Wojciech
Rojek, prof. dr hab. Jerzy Rusek, dr Jan Rydel, dr Irena Stawowy-Kawka2