„Powrót Odysa”. Jest oryginalny pierwodruk (I wydanie) dzieła z 1907 roku. Książkę wydał sam Wyspiański Dzieło wydrukowała krakowska drukarnia Wacława Ludwika Anczyca (prowadzona już przez syna Anczyca Wacława Zygmunta). Skład książki wykonała księgarnia Gustawa Adolfa Gebethnera.

Stanisław Wyspiański  to jeden z najwybitniejszych i najoryginalniejszych artystów epoki Młodej Polski, dramatopisarz, poeta, inscenizator, twórca nowoczesnego teatru polskiego. Nieoficjalnie nazywany Czwartym Wieszczem Polskim. Dorobek artystyczny Wyspiańskiego jest niezwykle szeroki i obejmuje różne dziedziny kultury i sztuki: malarstwo, rysunki, szkice, projekty witraży i malowideł, ilustracje, grafiki, projekty mebli, aranżacje wnętrz, architektoniczny projekt zabudowy Wawelu, dramaty, wiersze i inne. Genialny twórca i artysta.

Wyspiański od zawsze interesował się Homerem, jego życiem, twórczością i legendą. Efektem tego były piękne ilustracje opublikowane w tłumaczeniach „Iliady” Juliusza Słowackiego oraz liczne dramaty nawiązujące do czasów Homera m.in.: „Protesilas i Laodamia” oraz „Achilleida”. U kresu swego życia Wyspiański tworzy apogeum sztuki homerowskiej w postaci wspaniałego dramatu „Powrót Odysa”.

Odyseusz, legendarny król Itaki,  był wielką fascynacją Wyspiańskiego. Autor planował napisanie trylogii o tym bohaterze. Zaczął jednak od ostatniej części, czyli „Powrotu Odysa”. Pozostałe części nigdy jednak nie powstały. Akcja utworu rozpoczyna się po zmroku i rozwija się w nocy, obrazując ciemność w duszy Odysa, uciekającego przed klątwą, targanego żalem i gniewem. „Odys” uznawany jest za najbardziej mroczną sztukę w literaturze polskiej. Warto przeczytać! Piękna autorska interpretacja „Odysei”