Rzeczypospolitą Polską, chcąc bezstronnie ocenić przejawy polskiej myśli dziejowej i ogarnąć przeszłość Narodu, należy poznać dzieje tej olbrzymiej warstwy społecznej, którą znamy pod nazwą Szlachty polskiej" "Dawna Rzeczpospolita upadła. Dla ludzi, co wartość zasad i czynów mierzą doraźnem powodzeniem, wystarcza to, by potępić linję rozwoju Polski. Lecz "zegar dziejów nie według ludzkiej nastawiony miary", a ustrój polityczny, który przez wieki dawał szczęście i wysoki poziom kulturalny wielkiemu narodowi, - idea wolności i godności ludzkiej, która pokolenia wśród bezprzykładnych cierpień i prześladowań zagrzewała ogromem patryotyzmu, i która dotychczas przyświeca dążeniom narodów, nie mogłyby być potępione nawet wówczas, gdyby istotnie sprowadziły na przeciąg stu lat niedolę i cierpienie."