Jednym z najwcześniejszych pojawień się tej postaci w literaturze jest opowiadanie Piaskun (oryg. Der Sandmann) E.T.A. Hoffmanna ze zbioru Nachtstücke (1817). Główny bohater utworu, Nataniel, zakochuje się w Olimpii – poruszanej w tajemniczy sposób lalce, która jest efektem alchemicznych prac profesora Spalanzaniego i diabolicznego Coppeliusa. Podczas gdy wszyscy się dziwią jego irracjonalnej miłości, Nataniel uważa, że dostrzegł to, co jest niewidoczne dla innych oczu. Olimpia jest tworem sił nieczystych, jest typem femme fatale, pierwowzorem modernistycznych kobiet-modliszek. Hoffmann odwołuje się także do mitu romantycznej miłości, jednakże szydząc z niego. Bohater Hoffmanna może przypominać Wertera, kończy żywot tak jak on obłędem i samobójczą śmiercią. Nataniel zakochuje się jednak w iluzji.