Powieść przedstawia sytuację na galicyjskiej wsi przed wybuchem I wojny światowej i odzyskaniem niepodległości. Kruczkowski przedstawił klasowe podziały na wsi. Z jednej strony bogaci chłopi, a z drugiej małorolni i bezrolni. Po stronie bogaczy stoi ksiądz i samorząd. Biedota, żeby przeżyć wyjeżdża na „saksy” czyli do pracy w rolnictwie w Prusach i Saksonii. Bogacze mają się świetnie, a biedota przymiera głodem i marzy o niepodległej, ludowej Polsce, w której ziemia należy do tych, którzy na niej pracują. Sojusznikiem dla nich są robotnicy, którzy są wyzyskiwani w mieście, tak samo, jak oni na wsi. Te marzenia stały się rzeczywistością dopiero po II wojnie światowej, gdy sojusz robotniczo-chłopski pokonał kontrrewolucję burżuazyjno-obszerniczą i ustanowił Polską Rzeczpospolitą Ludową.