Partnerstwo Wschodnie zakłada zacieśnienie współpracy z Białorusią, Ukrainą, Mołdawią, Gruzją, Azerbejdżanem i Armenią. Głównym twórcą inicjatywy jest Polska, popierana przez Szwecję. Przejawem realizacji projektu mają być preferencje handlowe, ułatwienia wizowe i programy pomocowe. W zamiarach polskiego rządu w dłuższej perspektywie Partnerstwo Wschodnie ma przygotować objęte nim państwa do akcesji. Inicjatywa spotkała się z poparciem przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz przywódców pozostałych państw Unii w czasie czerwcowego szczytu Rady Europejskiej w 2008. 3 grudnia 2008 projekt został przyjęty przez Komisję Europejską, która zaproponowała jednocześnie m.in. utworzenie strefy wolnego handlu, podpisanie układów o stowarzyszeniu, ułatwień wizowych dla obywateli państw uczestniczących w Partnerstwie oraz zwiększenie finansowania programu do 600 mln euro, w tym 250 mln pochodzić ma z instrumentu finansowego Europejskiej Polityki Sąsiedztwa ENPI, zaś kolejne 350 mln to środki dodatkowe. 20 marca 2009 w czasie szczytu w Brukseli unijni przywódcy zatwierdzili projekt Komisji Europejskiej.