Problem rozrachunku z komunistyczną przeszłością wzbudził w zjednoczonych Niemczech gwałtowne kontrowersje. Publiczną debatę zdominowała zwłaszcza kwestia wymierzenia kary osobom odpowiedzialnym za powstanie i funkcjonowanie szczególnego reżimu panującego na granicach NRD. Wyroki, które zapadły w trakcie procesów tzw. strzelców przy Murze Berlińskim usatysfakcjonowały nielicznych. Za charakterystyczną należy raczej uznać wypowiedź Barber Bohley, znanej niemieckiej malarki, w latach osiemdziesiątych działaczki NRD-owskiej opozycji demokratycznej: oczekiwaliśmy sprawiedliwości, a otrzymaliśmy państwo prawa. Ta bardzo gorzka konstatacja zmusza do refleksji. Czy pomiędzy materialnie pojętą sprawiedliwością a formalnymi wymogami państwa prawa rzeczywiście istnieje nieprzezwyciężalna sprzeczność? Czy młodego enerdowskiego żołnierza należy traktować jako współuczestnika systemu bezprawia, czy też raczej uznać go za ofiarę zbrodniczej indoktrynacji? Jak uniknąć sytuacji, w której głównymi beneficjentami ochrony praw człowieka stają się nagle osoby, które w przeszłości rażąco te prawa łamały? W jakim kierunku rozwijać prawo na poziomie krajowym i międzynarodowym, by sprostało ono wyzwaniom okresu transformacji i nie wpadło w pułapkę własnych samoograniczeń? Książka Odpowiedzialność za Mur stanowi próbę odpowiedzi na te pytania. Dr hab. Jerzy Zajadto, pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego, jest autorem kilkudziesięciu publikacji z zakresu filozofii prawa i prawa międzynarodowego. Nakładem wydawnictwa Arche ukazała się jego praca Formuła Radbrucha. Filozofia prawa na granicy pozytywizmu prawniczego i prawa natury.