Literatura francuska określa dzieła napisane przez autorów narodowości francuskiej lub posługujących się językiem francuskim. Jej historia rozpoczyna się w starofrancuskim średniowieczu i trwa do współczesności. Jest jedną z najbogatszych literatur na świecie.
Jedna z przysiąg strasburskich (842) jest najstarszym znanym współcześnie tekstem napisanym w języku starofrancuskim. Pierwszym zachowanym tekstem literackim w tym języku jest Sekwencja o świętej Eulalii (przypuszczalnie powstały pomiędzy 881 i 882 rokiem). Jest to 29 linijkowa adaptacja hymnu Prudencjusza ze zbioru Liber Peristephanon (utwór III).
Pierwsze powszechnie znane utwory literatury francuskiej pochodzą z XI wieku. Chansons de geste to długie poematy przeznaczone do publicznego śpiewania. W podniosły sposób opisują czyny wojenne, szczególną uwagę przywiązując do etous rycerskiego. Nierzadko fakty historyczne przeplatane są legendami. Najstarszym i najbardziej znany utworem tego okresu jest Pieśń o Rolandzie (rękopis z 1170).
Literaturę dworską stanowią utwory XII-wieczne. Tematem przewodnim jest kult miłości doskonałej, a nierzadko również nieszczęśliwej. Jej początki sięgają starożytności. Inspirowana jest legendami celtyckimi. Wyraźne są też wpływy wschodnie wynikające z udziału Francuzów w licznych krucjatach tego okresu. Przykładowym dziełem tego okresu jest legenda o Tristanie i Izoldzie, która opowiada o miłości kończącej się śmiercią kochanków. Tego typu poematy śpiewali trubadurzy i truwerzy na dworach książęcych. Chrétien de Troyes (ok. 1135-ok. 1190).) jest pierwszym autorem francuskich romansów rycerskich. Jego dzieła- Érec et Énide, Cligès, Lancelot, Yvain oraz niedokończony Perceval są klasycznymi przykładami tego gatunku literackiego.
Pochodzący z początku XIII wieku poemat Powieść o Róży jest jednym z ostatnich tekstów poświęconych miłości dworskiej (amour courtois). Utwór ma dwóch autorów. Poemat rozpoczął Guillaume de Lorris, natomiast jego ciąg dalszy napisał Jean de Meung.
W tym samym czasie powstała anonimowa Powieść o Lisie, będąca zbiorem opowieści o rozumnych zwierzętach. Lis Renart, niedźwiedź Bury, wilk Ysengrin, kogut Chantecler czy kot Tybert odzwierciedlają ludzkie cechy: nieuczciwość, naiwność oraz spryt. Utwó piętnuje wartości feudalne i moralność dworską.
Paryski poeta XIII wieku, Rutebeuf, w swoich utworach słabość ludzką i biedę kontrastował z wartościami dworskimi.
Pierwsze francuskojęzyczne kroniki pochodzą z XII wieku i są opowieściami z krucjat. Celem niektórych z nich, jak opisującej życie Ludwika IX kroniki autorstwa Jean de Joinville jest nauczanie moralności oraz idealizacja wypraw krzyżowych. Jean Froissart (1337-1405) w dwóch tomach Chroniques opisuje dzieje wojny stuletniej. Poprzez postać poety Eustache Deschamps ukazuje mentalność ludzi żyjących w tym okresie.
François Villon tworzył już po zakończeniu wojny stuletniej. Jego utwory ukazują zamęt i przemoc tej epoki, przeciwko czemu autor się buntuje.
Teatr religijny rozwija się przez całą epokę średniowiecza. Wystawiane są misteria z okazji świąt religijnych (takich, jak Boże Narodzenie, Wielkanoc czy Wniebowstąpienie). W przeciwieństwie do literatury teatr skierowany jest do szerokiej publiki. W XV wieku narodził się we Francji nowy typ teatru - komiczny zwany farsowym, który został ostro krytykowany przez Kościół.
