O naśladowaniu Chrystusa (łac. De imitatione Christi) – popularna książka-poradnik życia chrześcijańskiego, przypisywana Tomaszowi à Kempis, choć jej autorstwo nie jest ostatecznie ustalone. Spór o autora tekstu rozpoczął się w XV wieku, a bezpośrednią przyczyną są słowa zawarte na końcu rękopisu znajdującego się w bibliotece królewskiej w Brukseli: "Nie pytaj, kto powiedział, ale patrz, co powiedział". Wśród autorów tego dzieła wymieniano na przestrzeni wieków m.in.: Bernarda z Clairvaux, Jana Gersona czy św. Bonawenturę. Nowsze badania sugerują, że autorem mógł być twórca renesansowego kierunku ascetycznego (devotio moderna) – Geert Groote.
Dzieło powstało prawdopodobnie przed rokiem 1427. Składa się z czterech ksiąg, powstałych najprawdopodobniej w różnym czasie jako odrębne dzieła. Za najwcześniejsze uznaje się:
Admonitiones ad spiritualem vitam utiles (Zachęty pomocne do życia duchowego)
Admonitiones ad interna trahentes (Zachęty do życia wewnętrznego)
Z czasem dołączono do nich księgi:
De interna consolatione (O wewnętrznym ukojeniu)
Devota exhortatio ad Sacram Corporis Christi Communionem (Gorąca zachęta do Komunii Świętej)
Mimo iż książkę krytykowano, zarzucając jej pesymizm, naiwność i pogardę dla spraw doczesnych, O naśladowaniu Chrystusa stało się jednym z najbardziej rozpowszechnionych (po Biblii) dzieł chrześcijańskich. Popularność zdobyła nie tylko wśród katolików, ale również wśród protestantów, a nawet niechrześcijan. Pociągająca dla czytelników była m.in. forma dialogu ucznia z niewidzialnym Mistrzem, która często pojawia się na kartach dzieła.
Znanych jest 700 rękopisów tego dzieła, a przetłumaczono je na 95 języków. Fragmenty O naśladowaniu Chrystusa zostały zawarte w tekstach liturgii godzin w posoborowym brewiarzu.
Wśród czytelników dzieła można znaleźć świętych takich jak Franciszek Salezy, Ignacy Loyola, Karol Boromeusz, Josemaría Escrivá de Balaguer, Teresa z Lisieux, Jan XXIII, oraz błogosławionych i mistyków (np. Thomas Merton). Do lektury tej książki zachęcał listownie swoich przyjaciół Adam Mickiewicz, wspominali o niej w swojej prywatnej korespondencji Juliusz Słowacki, Cyprian K. Norwid i Jerzy Liebert. Wśród znanych czytelników można również znaleźć tak różne postacie jak Hammarskjölda, Pileckiego, Corneille'a, Żeromskiego, Leibniza czy Beethovena. Dzieło to przyczyniło się w dużym stopniu do zbliżenia się do katolicyzmu Aleksandra Wata[potrzebny przypis].
Jedna z bohaterek powieści Emancypantki B. Prusa również jest czytelniczką O naśladowaniu....
W Polsce pierwszy (anonimowy) przekład ukazał się w 1545 r. Autorami kolejnych przekładów byli m.in. ks. Jakub Wujek, poeta Stanisław Grochowski, Jan Wielowiecki, ks. Aleksander Jełowicki i Anna Kamieńska. W czasie II wojny światowej książkę tę drukowano w Londynie i wysyłano do obozów jenieckich, trafiała do obozów koncentracyjnych, a także do środowisk polskich, które znalazły się poza ojczyzną.
