"Powieść „Lubonie” to drugi tom z cyklu powieści historycznych obejmujących dzieje Polski, autorstwa J.I. Kraszewskiego. Tym razem Kraszewski przybliża nam początki chrystianizacji Polski. Akcja powieści rozgrywa się gdzieś między rokiem 964 a 973. Autor przeplata ze sobą losy autentycznych postaci historycznych: Mieszka I, jego żony Dubrawki, księdza Jordana, grafa Wachmana II czy też Cesarza Ottona I z losami postaci fikcyjnych - głównie rodziną tytułowych Luboniów. Z niewoli niemieckiej powraca do swojego pogańskiego jeszcze kraju Włast Luboń. Ku przerażeniu całej rodziny i otoczenia, Włast okazuje się chrześcijaninem, czyli kimś kojarzącym się z niemieckimi najeźdźcami. Niemal w tym samym czasie do domu Lubonia zajeżdża po drodze książę Mieszko. Zainteresowany Włastem, Mieszko ściąga go na służbę do swojego grodu. Sytuacja polityczna w kraju zmusza Mieszka do szukania sprzymierzeńców, w czym pomocni okazują się nieliczni jeszcze wtedy chrześcijanie. Tak, w literackiej wizji Kraszewskiego, rozpoczyna się proces nawracania przez Mieszka I siebie i kraju na nową wiarę." biblionetka.pl "Lubonie" to książka historyczna opowiadająca o dziejach Własta, który po dwunastu latach niewoli u Niemców wraca do pogańskiej Polski. Sam jest kapłanem, nie boi się zostać męczennikiem dla wiary. W tym czasie polański książę Mieszko jest zmuszony przyjąć nowego, zachodniego Boga lub zostać pobity. Nawracać Mieszka ma Dubrawa, jego przyszła żona i matka Bolesława Chrobrego. Wątek miłosny, ciekawe przedstawienie pary książęcej i losów chrześcijańskiego kapłana, to wszystko można znaleźć w książce "Lubonie". Szybka akcja i intrygi dodają powieści nietypowego uroku." biblionetka.pl "Akcja powieści obejmuje okres lat sześćdziesiątych X w., a jej datą końcową jest 973 r. Zamożny władyka Luboń nienawidzi chrześcijaństwa, ponieważ kojarzy mu się ono z niemieckimi najeźdźcami, którzy wzięli do niewoli jego syna Własta. Ten jednak nieoczekiwanie pewnego dnia po 12 latach powraca do rodzinnego domu. Stary Luboń nie wie jednak, iż Włast jest chrześcijańskim duchownym, który przybrał kapłańskie imię Ojca Matii. Tajemnicę jego odkrywa natomiast panujący na pobliskim grodzie władca Państwa Polan, książę Mieszko. Ściąga on Własta na swój dwór. Okazuje się bowiem, iż Mieszko pod wpływem ówczesnej sytuacji politycznej postanawia przyjąć nową, chrześcijańską wiarę, w czym Włast vel Ojciec Matia okaże się mu niezwykle pomocny... Główną problematyką powieści "Lubonie" uczynił Kraszewski początki wprowadzania chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Twórcą tej akcji staje się książę Mieszko. Autor ukazuje na kartach powieści niejako dwa główne powody skłaniające polańskiego księcia do tej przełomowej inicjatywy. Pierwszy z nich to postępująca od zachodu ekspansja Cesarstwa Niemieckiego, które pod pozorem nawracania pogańskich plemion słowiańskich prowadzi brutalną ekspansję i podbój ziem Słowian. Książę Mieszko pragnie uchronić przed tym losem własne państwo. Przyjmując nową wiarę, wytrąca niejako Niemcom oręż ideologiczny. Drugą przyczyną jest próba zbliżenia Mieszka do chrześcijańskiej już wówczas monarchii czeskiej. Książę pragnie zbliżenia i sojuszu z czeskim władcą Bolesławem. Przymierze to może przypieczętować małżeństwo władcy Polan z czeską księżniczką Dobrawą. Sojusz dwóch państw słowiańskich, Państwa Polan i Czech, miałby stanowić tamę wobec agresywnej ekspansji Niemiec. Książę Mieszko marzy także o zjednoczeniu w przyszłości wszystkich plemion słowiańskich pod własnym berłem i stworzenia w ten sposób silnego państwa, mogącego skutecznie przeciwstawić się wrogiemu cesarstwu." biblionetka.pl