Księga tysiąca i jednej nocy – zbiór około 300 baśni, podań, legend, anegdot i opowieści zamkniętych w kompozycyjną ramę legendy o sułtanie Szachrijarze i jego żonie Szeherezadzie, z głównym wątkiem narracyjnym Szeherezady. Pochodzą z IX–X w. i są zaliczane do arcydzieł literatury światowej. Księga tysiąca i jednej nocy opiera się na dawnych opowieściach arabskich, legendach staroindyjskich, epopejach perskich, starożytnych przypowieściach babilońsko-asyryjskich. Sami Arabowie cenią je nisko, ponieważ zostały spisane w tzw. języku średnioarabskim – swego rodzaju fazie przejściowej z czystego języka literackiego do języka potocznego (arab. lahdża). Baśnie te są również odbiciem wyobrażeń ludzi prostych na temat życia sfer wyższych, stąd naiwne opinie i opisy, pełne przesady, np. co do sutości posiłków. W literaturze irańskiej znano Hezar Efsane (Tysiąc opowieści), zbiór indyjsko-perskich opowieści. Po zajęciu Iranu przez muzułmanów zbiór przeszedł ewolucję i w połowie X wieku był znany jako Tysiąc nocy. Nie wiadomo, ile opowieści liczył ten zbiór, jednak już w tym czasie łączyła je osoba Szeherezady. Najstarsza arabska wersja Księgi tysiąca i jednej nocy powstała zapewne w Bagdadzie na przełomie IX i X wieku. Najpóźniej w połowie XII wieku zbiór ten został przeniesiony do Egiptu, gdzie uległ dalszym przemianom, zyskując ostateczną formę w XV wieku. Legenda, przedstawiona w prologu jako Opowieść o królu Szahrijarze i królowej Szeherezadzie, opowiada o okrutnym sułtanie, który przekonany o niewierności kobiet, po nocy poślubnej pozbawiał życia każdą ze swych żon. Losu poprzedniczek uniknęła Szeherezada, która przez 1001 nocy opowiadała sułtanowi wymyślone przez siebie historie, nie kończąc ich nad ranem. Sułtan, powodowany ciekawością, co dzień odkładał wykonanie wyroku. W końcu zrezygnował z tego zamiaru, a Szeherezada na zawsze pozostała jego jedyną małżonką. Autentyczność postaci Szeherezady jest raczej wątpliwa, na ogół przyjmuje się, że Baśnie z tysiąca i jednej nocy są anonimowym zapisem ludowej literatury perskiej. 1. Tom I: Noce 1-44, 379 stron. 2. Tom II: Noce 45-169, 469 stron 3. Tom III: Noce 170-371, 462 stron 4. Tom IV: Noce 372-578 522 stron 5. Tom V: Noce 579-756, 534 stron 6. Tom VI: Noce 757-894, 431 stron 7. Tom VII: Noce 895-1001, 422 stron 8. Tom VIII, 469 stron 9. Tom IX: Przypisy i objaśnienia, 371 stron