Starczewski Tomasz Eugeniusz Marceli (1862–1927), ziemianin, prawnik, publicysta, działacz liberalny.
Ur. 17 XII w majątku Czorcze (pow. kowelski), był wnukiem Edwarda Tomasza Massalskiego (zob.), synem Leona Wincentego (ok. 1820 – 28 I 1906), marsz. szlachty pow. włodzimierskiego, oraz Katarzyny z Massalskich (ur. 1835). Wuj S-ego, Urban Wareg-Massalski, był profesorem technologii rolnictwa na uniw. w Louvain. Rodzeństwem S-ego byli: Leon Wincenty, Stanisław Grzegorz, w r. 1919 sędzia honorowy przy Sądzie Okręgowym w Łucku, potem starosta na Wołyniu, Maria oraz Zygmunt Ludwik, który za działalność polityczną w latach studenckich w Dorpacie skazany był na zesłanie, a potem gospodarował w majątku Kniaże pod Horochowem.
S. ukończył gimnazjum w Warszawie (1881), a studia – na uniwersytetach w Dorpacie (historyczne) i w Moskwie (prawnicze), gdzie zaprzyjaźnił się z Aleksandrem Lednickim. Następnie mieszkał krótko w Kijowie, a od r. 1888 praktykował jako adwokat w Łucku. Był właścicielem majątków: Hnidawa na przedmieściu Łucka, Dworzec (Dworec), Omelanik (oba w pow. łuckim) oraz Chołopicze (Chołopecze, Chołopin, pow. horochowski). W czasie rewolucji 1905 r. wydał w Krakowie broszurę pt. Ewolucja przyszłości – myśli na dobie. W r.n. opublikował w języku rosyjskim projekt reformy ustroju państwowego Rosji i omówienie pierwszych wyborów do rosyjskiej Dumy Państwowej na Wołyniu. Był członkiem Tow. «Oświata», które powstało w Łucku dla prowadzenia szkół polskich, i udzielał się jako jego prelegent. W r. 1909 zamieszkał w Kijowie, by być bliżej spraw politycznych. W osobnej publikacji skomentował Zjazd Zachodnio-Rosyjski, odbyty w Kijowie w dn. 4–6 X 1909, ogłosił też list otwarty do przywódcy partii nacjonalistów rosyjskich w Dumie Państwowej trzeciej kadencji, ziemianina z gub. podolskiej, P. Bałaszowa (1910, oba druki po rosyjsku) oraz obszerną analizę pt. Sprawa polska (Kr. 1912, wyd. 2, skrócone, W. 1913), przetłumaczoną na język francuski (L’Europe et la Pologne, Paris 1913) i niemiecki (Die polnische Frage und Europa, Berlin 1913, ze wstępem K. v. Puttkamera). W tej ostatniej pracy m.in. uzasadniał potrzebę zdecydowanej obrony polskiego obszaru etnograficznego na zachodzie (Śląsk, Mazury, Pomorze) przed Niemcami. Napisał też obszerną monografię historyczną pt. Możnowładztwo polskie na tle dziejów (t. 1: Do końca XVII w., W. 1914, t. 2: Czasy saskie, Kijów 1917). Współpracował z „Kłosami Ukraińskimi”, dwutygodnikiem kijowskim redagowanym od marca 1914 przez Jana Ursyna-Zamarajewa.
