Autorem książki Kryzys teorii ewolucji jest Michael Denton,
australijski biochemik.
Pierwsze, anglojęzyczne wydanie publikacji ukazało się w 1985 roku nakładem
wydawnictwa Burnett Books.
Autor zastanawiał się, czy pierwsze życie na Ziemi w postaci organizmów
jednokomórkowych mogło powstać na drodze ewolucji chemicznej, z których później,
zgodnie z teorią Darwina, wyewoluowały formy coraz bardziej złożone, aż do
pojawienia się ssaków na czele z homo sapiens? czy zatem istnieją
świadectwa empiryczne, które rzeczywiście przemawiają na rzecz teorii wyłożonej
na stronach O powstawaniu gatunków i rozwiniętej do postaci
neodarwinizmu?
Darwin wyobrażał sobie rozwój przyrody ożywionej na Ziemi w postaci jednego,
wielkiego drzewa życia, które obrazuje stopniowe przejście od form prostych do
złożonych (lepiej przystosowanych). Zdaniem Dentona zapis kopalny nie
potwierdza przekonania Darwina, ale pokazuje brak form przejściowych między
przedstawicielami różnych gatunków. Jeżeli zatem teoria ewolucji ma wskazywać
na wspólnotę pochodzenia wszystkich form organicznych, a świadectwa empiryczne
nie potwierdzają tego poglądu, to również cała teoria staje się niewiarygodna.
Australijski uczony zgadza się z Darwinem, że w przyrodzie występuje zmienność,
ale zdaniem Dentona dotyczy ona tego, co współczesna biologia ewolucyjna określa
mianem mikroewolucji, czyli przekształceń na poziomie wewnątrzgatunkowym.
Natomiast pojęcie makroewolucji jest, jak stwierdził Denton, jedynie pewnym
uogólnieniem, które nie ma potwierdzenia w faktach.
W książce Kryzys teorii ewolucji autor prowadzi również rozważania
filozoficzne. Denton zastanawiał się, dlaczego teoria Darwina nadal jest
koncepcją dominującą w biologii, skoro posiada tyle słabości. Uczony nawiązał
tutaj do poglądów Thomasa Kuhna i stwierdził, że darwinizm dostarcza jedynego
naturalistycznego ujęcia rozwoju życia na Ziemi, a skoro w nauce nie dopuszcza
się żadnych teorii wykraczających poza przyrodnicze następstwo przyczyn i
skutków, to bez teorii ewolucji uczeni pozostają z gołymi rękami. A jak
utrzymywał Kuhn, nauka nie znosi próżni. Denton doszedł do wniosku, że
darwinowska teoria ewolucji zawdzięcza swój sukces głównie wykluczeniu teorii
alternatywnych, a nie poparciu danych empirycznych.
Prezentowana książka nie jest oczywiście pierwszą publikacją, która
przemawia przeciwko teorii ewolucji. Warto zauważyć, że krytykując darwinizm,
Denton nie kierował się względami religijnymi. Australijski uczony nie jest
kreacjonistą. Interesują go, jak wielokrotnie powtarzał, świadectwa empiryczne,
a nie względy religijne bądź światopoglądowe.
Książka Kryzys teorii ewolucji zainteresuje z pewnością nie tylko
krytyków darwinizmu, ale może okazać się pasjonującą lekturą również dla
zwolenników teorii ewolucji i wszystkich zainteresowanych sporem ewolucjonizmu
z kreacjonizmem.