Akcja powieści obejmuje lata 1793-1796. Tytułową bohaterką jest młoda kobieta o imieniu Helena. Jej matka to wdowa po urzędniku, zwana w powieści Ksawerową. Tytułowa bohaterka nie wie, iż Ksawerowa jest jej przybraną matką. Wzięła Helenę na wychowanie, gdy ta była jeszcze niemowlęciem i to ona wraz z mężem dała jej imię. Stało się to na prośbę pewnego znajomego lekarza, który w niedługim czasie zmarł. Jednocześnie w tym samym okresie w Warszawie został zamordowany w bardzo tajemniczych okolicznościach pewien literat o nazwisku Swoboda. Kim naprawdę jest Helena? I czy łączy cokolwiek zamordowanie Swobody z osobą tytułowej bohaterki? Akcja powieści rozpoczyna się, gdy Helena wraz z matką i przyrodnią siostrą przebywa w pewnym majątku na głuchej prowincji. Kobiety żyją w ubóstwie, odwiedzane czasem przez mieszkającego tam człowieka, który przedstawia się nazwiskiem Tadeusz Sieciechnowicz. Pomiędzy panem Tadeuszem a Heleną zaczyna rodzić się uczucie. Niestety, mężczyzna musi wkrótce uciekać z obawy przed zdemaskowaniem. W kraju bowiem trwają przygotowania do antyrosyjskiej insurekcji. Kim naprawdę jest pan Tadeusz? Nie zdradzę jego prawdziwego nazwiska. Powiem tylko, iż czytelnik będzie zaskoczony, kiedy pozna prawdę o tej postaci. Tymczasem Helena z rodziną również przenosi się do Warszawy. Od tej chwili życie bohaterki nabierze dramatyzmu. Dlaczego pewien wpływowy książę czyha na jej życie, a jego żona za wszelką cenę stara się ją chronić? Jaki wpływ na dalsze życie Heleny wywrze jej adorator, którym będzie rosyjski generał Aleksander Puzonow? I kim jest ukochany Heleny, tajemniczy pan Tadeusz? ! Uwagi: Brzegi stron zakurzone i pożółkłe. Oprawa zabrudzona, zarysowana i wytarta. Strony pożółkłe.