Kozłowski Mieczysław, pseud. Wiktor (1876–1927), działacz polskiego i rosyjskiego ruchu robotniczego, prawnik. Ur. 13 V w Wilnie, byl synem Juliusza, zubożałego szlachcica zarabiającego na utrzymanie prywatnymi lekcjami. Uczęszczał do gimnazjum w Wilnie. Jako uczeń 5 klasy wstąpił do kółka samokształceniowego o kierunku socjalistycznym, gdzie studiował prace K. Marksa, F. Engelsa, F. Lassalle’a, K. Kautsky’ego i P. Lafargue’a. Po upływie dwóch lat sam kierował kółkami uczniowskimi i został wydalony z siódmej klasy za «nieprawomyślność». W l. 1893–4 zorganizował kilka kółek robotniczych w Wilnie. W l. 1894–5 jako student uniwersytetu w Moskwie (widocznie relegacja z siódmej klasy była przejściowa i ostatecznie K. świadectwo dojrzałości uzyskał) prowadził kółka robotnicze w Moskwie. Uczestniczył w zaburzeniach studenckich w l. 1895–6, za co został aresztowany w listopadzie 1896 r. i osadzony w więzieniu butyrskim. Podczas studiów przebywał jednak długie okresy w Wilnie. Tu wstąpił w r. 1896 do socjaldemokratycznej organizacji Związek Robotniczy na Litwie. Odtąd aż do r. 1905 posługiwał się pseud. Wiktor. Po aresztowaniach, które dotknęły wielu działaczy związku, został w r. 1897 jego kierownikiem i wydawcą nielegalnego organu związku „Przegląd Robotniczy”, ukazującego się w Wilnie w l. 1897–8. W marcu 1899 r. K-ego aresztowano i więziono 9 dni. Sprawa została umorzona we wrześniu 1899 r. przez Wileńską Izbę Sądową. W grudniu 1899 r. uczestniczył w Wilnie z ramienia Związku Robotniczego w konferencji ustalającej zasady połączenia Socjaldemokracji Królestwa Polskiego (SDKP) z grupami litewskiej socjaldemokracji. ! Uwagi : Oprawa nieznacznie wytarta. Brzegi stron lekko zakurzone.