[.] Jak widzimy: w specyficznych realiach epoki zaborów utworzona na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach koncesji autonomicznych, jakie otrzymała Galicja w latach sześćdziesiątych XIX w. katedrę historii polskiej traktowano nie tylko jako placówkę naukowo-dydaktyczną, ale także jako niezwykle ważny instrument kształtowania narodowej świadomości Polaków, a tym samym przyszłych losów narodu. Bardzo dobitnie wyraził to Stanisław Tarnowski słynny profesor historii literatury polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w mowie przy złożeniu do grobu zwłok Józefa Szujskiego nazywając powierzoną jego zmarłemu przyjacielowi katedrę historii polskiej (potem tę katedrę zaczęto określać mianem katedry Szujskiego) najszlachetniejszą ze wszystkich i najważniejszą, ponieważ właśnie ona przyszłych obywateli uczy znać siebie samych i wiedzieć, czym są, a czym byc powinni.
[] Książka, którą oddajemy do rąk Czytelników, ukazuje się jako trzeci tom serii wydawniczej Odniesienia, interpretacje, pamięć. I jest ona hołdem wdzięczności, który swym Poprzednikom i w mniejszym lub większym stopniu duchowym Mistrzom składają obecni wykładowcy historii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim.