Historia hodowli karpia na świecie sięga VI w. p. n. e, pierwsze znaleziska archeologiczne w Polsce związane z hodowlą ryb w stawach pochodzą z XII w. Wiedza na temat gospodarki stawowej była gromadzona od wielu stuleci i część z informacji praktycznych stosowanych jest do dzisiaj.

W Polsce w 2000 roku odnotowano produkcję karpia na poziomie 22 tysięcy ton na 62 000 ha. Karp jest produkowany przede wszystkim jako ryba konsumpcyjna. Niestety sprzedaż tego gatunku ryb jest sezonowa, dotyczy tylko okresu od września do grudnia. Kilka lat temu rozpoczęto dodatkowo dystrybucję filetów, ryb wędzonych i produktów przetworzonych z mięsa 

Karp wykorzystywany w hodowli stawowej jest formą udomowioną karpia dzikiego, którego ojczyzną jest Azja.

Karp jest rybą odporną na wysokie amplitudy temperatur, doskonale znosi upalne lata i bardzo mroźne zimy. Charakteryzuje się szybki tempem wzrostu i rozwoju. Należą do ryb niedrapieżnych, dzięki czemu można je utrzymywać w dużych obsadach, w różnych grupach wiekowych. Karp jest dobrym gatunkiem towarzyszącym innym gatunkom ryb hodowanych w stawach mieszanych.

Ryby tego gatunku bardzo dobrze wykorzystują pasze sztuczne i pokarm naturalny dna zbiornika.

Karpie późno dojrzewają płciowo, dzięki czemu zostają sprzedane jako ryby towarowe przed dojrzałością gonad.

Kolejną zaletą hodowli karpia jest zapadanie ryb w letarg na zimę, potrzeby pokarmowe i oddechowe są ograniczone do minimum. Dzięki czemu ryby przenosi się do mniejszych stawów zwanych zimochowami, a stawy wiosenne i letnie przygotowuje się do dalszej hodowli.

Karp nie należy do ryb wymagających, ma małe zapotrzebowanie na tlen i wytrzymuje wahania temperatur oraz pH wody, dobrze znosi długi transport i sortowanie poza zbiornikiem wodnym.

Rodzaje stawów karpiowych

Produkcja karpia może się odbywać w systemie dwu lub trzyletnim. W zależności od rodzaju systemu, dobierane są kategorie stawów.

Rodzaj stawu, jego głębokość, natlenienie, przepływ wody, powierzchnia i zastosowany system odłowu ryb jest dostosowywany do wieku, wielkości i stadium rozwoju ryb. Podział ryb na grupy wiekowe ułatwia selekcję oraz zapobiega szerzeniu chorób i stwarza lepsze warunki higieniczne.

Podczas pierwszego roku produkcji wykorzystywane są stawy do wychowu materiału zarybieniowego czyli tarliska, przesadki I i II oraz zimochowy.

Tarliska z ogrzewalnikiem

Są to stawy, które służą do rozrodu ryb dojrzałych płciowo czyli tarlaków i składania ikry oraz zapładniania jaj przez samce. Najczęściej jeden staw ma powierzchnię około 150-300 m2 i powinien mieć możliwość szybkiego spuszczenia i napuszczenia wody. W gospodarstwach stawowych ilość tarlisk (najczęściej połączonych ogrzewalnikiem) zależy od intensywności produkcji. Im wyższy poziom końcowej produkcji tym tarlisk musi być więcej.

Dno takiego zbiornika zazwyczaj obsadza się różnymi gatunkami traw, ułatwiającymi przyklejanie ikry. Tarliska używane są w maju lub czerwcu przez około 2 tygodnie w celu uzyskania materiału zarybieniowego.

Przesadki pierwsze

W przesadkach pierwszych umieszczany jest narybek letni, który przebywa tam od maja/czerwca do lipca (około 4-6 tygodni). Wielkość tej kategorii stawu zależy od intensywności produkcji. Głębokość przy dopływie powinna wynosić 0,6 m, a przy odpływie około 1,2 m. Dno zbiornika musi umożliwiać wykonywanie zabiegów agrotechnicznych. W przesadkach pierwszych umieszczany narybek żywi się tylko pokarmem naturalnym, w związku z czym należy mu zapewnić jego odpowiednią ilość, poprzez zabiegi rolnicze i agrotechniczne (obsadzenie dna zbiornika wyką z żytem ozimym). Obsada w tym zbiorniku powinna wynieść 60-170 kg masy narybku na ha stawu.

Przesadki drugie

Przesadki drugie służą do wychowu narybku jesiennego przeniesionego z przesadek pierwszych. Jeśli w gospodarstwie nie ma zimochowów, przesadki drugie pełnią również funkcje stawów zimowych.

Wielkość stawów zazwyczaj wynosi od 5 do 12 ha. Dno zbiornika powinno ułatwiać spływ wody oraz umożliwiać zabiegi rolnicze i szybkie osuszanie. Staw tego rodzaju jest użytkowany od lipca do października. Jeśli pełni również funkcję stawu zimowego to termin użytkowania trwa od lipca do kwietnia.

Przesadki drugie są obsadzane narybkiem letnim z przesadek pierwszych w ilości od 5 do 8 tysięcy sztuk ryb.