Kapitał ludzki stanowi współcześnie istotny czynnik rozwoju opartego na wiedzy i innowacjach. W zależności od poziomu i jakości kapitał ludzki może odgrywać w gospodarce różne role, m.in. użytkownika istniejącej wiedzy, implementatora nowych rozwiązań lub twórcy nowej wiedzy naukowo-technicznej. Wysoki poziom ogólnego kapitału ludzkiego jest warunkiem koniecznym w procesach związanych z dyfuzją wiedzy i innowacji. Z kolei specjalistyczny kapitał ludzki pełni istotną funkcję w tworzeniu nowych, innowacyjnych rozwiązań.
W monografii podjęto próbę określenia siły i kierunku wpływu kapitału ludzkiego, w tym ogólnego i specjalistycznego, na pozycję innowacyjną gospodarek krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Analizy empiryczne oparto na modelowaniu równań strukturalnych, estymowanych metodą cząstkowych najmniejszych kwadratów (partial least squares structural equation modeling - PLS-SEM). Zawarty w monografii opis założeń teoretycznych oraz prezentacja możliwości praktycznego zastosowania modeli PLS-SEM, w szczególności modeli hierarchicznych, w badaniach nad innowacyjnością gospodarek, wypełnia istniejącą lukę poznawczą w zakresie wykorzystania metod analizy wielowymiarowej drugiej generacji w badaniach ekonomicznych.