Pierwsze próby epickie Tassa, związane z tematem krucjat pochodzą z roku 1559, kiedy poeta miał 13 lat. W latach 1559-1563, kiedy jego ojciec przygotowywał do druku poemat rycerski Amadigi, młody Tasso podjął pracę nad eposem zatytułowanym Gierusalemme (Jerozolima). Porzucił ją potem na rzecz poematu Rinaldo. Do pierwotnego pomysłu powrócił na dworze w Ferrarze, utwór miał wtedy nosić tytuł Gottifredo od imienia wodza krzyżowców. Chcąc dobrze poznać realia I krucjaty, Tasso czytał w tym czasie kroniki średniowieczne, a zwłaszcza dzieło Wilhelma z Tyru Historia belli sacri (Historia świętej wojny, wyd. 1549), interesując się szczególnie ostatnią fazą wyprawy, od wkroczenia krzyżowców do Palestyny, po zdobycie Jerozolimy. Na wybór tematu mogły wpłynąć okoliczności biograficzne: przykład ojca, odwiedziny w klasztorze nieopodal Sorrento, gdzie pochowany został papież Urban II, który ogłosił krucjatę, napad na Sorrento korsarzy tureckich i niebezpieczeństwo, jakie zawisło wówczas nad siostrą poety, Cecylią. Decydującą rolę odegrały zapewne rozpowszechnione w ówczesnej Europie nastroje antytureckie, które, jak się wydawało, mogły doprowadzić do nowej krucjaty, a także świetne zwycięstwo floty chrześcijańskiej nad turecką pod Lepanto. Temat taki odpowiadał koncepcjom teoretycznym Tassa wyłożonym w Rozważaniach o sztuce poetyckiej (Discorsi dell’arte poetica, powstałych około 1564 roku). Poeta stwierdzał w nich, że poezja powinna przedstawiać wydarzenia historyczne i uczucia religijne, które przemówią do czytelnika o wiele silniej niż wątki czerpane z mitologii pogańskiej. Dążąc do tego, by opowieść była piękniejsza poeta może swobodnie, zgodnie ze swą wyobraźnią, interpretować fakty historyczne. Wystarczy, że to o czym pisze będzie prawdopodobne. W eposie postaci i czyny winny być nieprzeciętne, imponujące, wspaniałe, mierność niegodna jest tak szlachetnego gatunku literackiego. Podobnie język powinien być uroczysty i ozdobny, archaizowany, jak najdalszy od potocznego, a styl wzniosły i poważny.