Od ukazania się pierwszego wydania niniejszej monografii minęło pięć lat. Przez ten czas, w zakresie implantowanych kardiowerterów-defibrylatorów (ICD) – jak we wszystkich metodach leczniczych i technologiach – dokonał się istotny postęp. Wiele opisanych wówczas zagadnień straciło swoja aktualność. Należało rozszerzyć treść niniejszej pracy o nowe, dominujące kierunki rozwoju wszczepialnych urządzeń do elektroterapii serca, takie jak np. terapia resynchronizującą (CRT), której przed kilku laty poświęciliśmy zaledwie wstępne i ogólne uwagi.

Wskazania do stosowania wszczepialnych urządzeń z funkcją defibrylacji zmieniły się na przestrzeni ostatnich lat w niewielkim stopniu, natomiast wzrosła ich pozycja w klasyfikacji mocy dowodowej wskazań. W praktyce, w naszym kraju, bardzo istotnie wzrosła dostępność tej metody leczenia, co wiąże się z należnym uznaniem ze strony decydentów finansowania opieki zdrowotnej oraz ciągłą edukacją prowadzoną przez Sekcję Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i nasze środowisko. Liczba ośrodków wszczepiających ICD zbliża się do stu i corocznie przybywa nowych lekarzy – adeptów elektroterapii serca. Ponad połowa z tych ośrodków wszczepia też układy do terapii resynchronizującej. Pięć lat temu było ich zaledwie kilka, wykonujących zazwyczaj nie więcej niż dziesięć zabiegów rocznie.

Leczenie przy pomocy wszczepialnych urządzeń jest jednym z elementów kompleksowej terapii chorych z patologiami układu sercowo-naczyniowego, a implantacja urządzenia nie jest zazwyczaj końcem, który “wieńczy dzieło”, a początkiem wieloletniej, specjalistycznej opieki. Zjawisko to staje się coraz bardziej istotne dla polskiego środowiska kardiologicznego, bowiem corocznie przybywa kilka tysięcy osób z ICD i CRT. Coraz więcej osób ma wymieniane urządzenia wszczepione wcześniej. W drugim wydaniu niniejszej monografii kładziemy zatem duży nacisk na aspekty związane z kontrolami urządzeń i ich technologicznymi możliwościami, rozwiązywaniem problemów, a także poruszamy zagadnienia dotyczące leczenia powikłań i reoperacji w tej grupie chorych.

Dynamiczny rozwój zastosowania ablacji przeznaczyniowej powoduje, że coraz częściej korzystamy z niej w opanowywaniu groźnych incydentów arytmicznych u chorych z ICD i CRT. Z tego powodu wprowadziliśmy nowy rozdział poświęcony wyłącznie temu zagadnieniu.

W opracowaniu zostały poruszone również problemy prawne i etyczne, związane z leczeniem chorych przy pomocy wszczepialnych urządzeń z funkcja defibrylacji.