Słynne dzieło Nikolausa Pavsnera przedstawiające rozwój architektury przede wszystkim zachodnio- i południowoeuropejskiej od jej początków aż do czasów współczesnych. Pierwsze wydanie tej książki wyszło w roku 1943 i obejmowało 160 stron tekstu i 60 ilustracji. Do roku 1957 powtórzono jej edycję pięciokrotnie, za każdym razem rozszerzając treść. W roku 1957 monachijskie wydawnictwo Prestel-Verlag nadało książce nową range, publikując ją w znakomitej szacie graficznej z 740 stronicami tekstu i 600 ilustracjami i ta właśnie edycja stanowi podstawę niniejszego tłumaczenia. Prosty, wynikający z głębokiej erudycji Autora sposób wykładu i świetnie zestawiony materiał ilustracyjny czynią dzieło Pevsnera jednym z najznakomitszych współczesnych opracowań dziejów architektury europejskiej. Pogląd ten potwierdza także wielość różnojęzycznych edycji, które ukazały się do chwili obecnej. Brak u nas syntetycznego opracowania przedstawiającego historię architektury europejskiej, której poznanie jest tak niezbędne dla ukształtowania osobowości artystycznej przyszłych architektów, nasunął myśl wydania dzieła Pevsnera w języku polskim. Podstawowym postulatem wydawnictwa "Arkady", które podjęło się realizacji tego przedsięwzięcia, było jednak uwzględnienie dziejów architektury Europy Środkowej i Wschodniej, które zostały prawie całkowicie pominięte przez Pevsnera. Spełniając życzenia Wydawnictwa, wprowadziliśmy do poszczególnych rozdziałów aneksy uzupełniające, zawierające charakterystykę architektury oraz przykłady najważniejszych obiektów występujących na obszarze dzisiejszej Czechosłowacji, polski, Węgier, Rumunii i europejskiej części Związku Radzieckiego. Korzystając zarówno ze znakomitych syntez dziejów architektury i sztuki w tych krajach, jak i z opracowań obejmujących węższe zagadnienia lub okresy, a szersze obszary staraliśmy się, choćby tylko częściowo, stworzyć polskiemu czytelnikowi płaszczyznę odniesienia ułatwiającą porównanie dziejów rozwoju architektury i skali jej zagadnień w całej Europie. - przedmowa do wydania polskiego.