W najnowszej historii Górnego Śląska, zapoczątkowanej w roku 1989, jest kilka wydarzeń, które wywarły duży wpływ na przebieg procesów społecznych i politycznych w tym regionie. Pierwszym z nich było żądanie uznania przez państwo polskie faktu istnienia w jego granicach liczącej ok. 300 tys. osób mniejszości niemieckiej.Drugim, było zapoczątkowanie dyskusji na temat miejsca Polski w zmienionej rzeczywistości wewnętrznej (odsunięcie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od władzy) i zewnętrznej (rozpad systemu dwubiegunowego podziału Europy). Niemal od samego początku „powrót do Europy” stał się głównym kierunkiem poszukiwań miejsca Polski w zmienionej sytuacji, czego wyrazem było podpisanie przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w grudniu 1991 roku w Warszawie Układu Europejskiego (wszedł w życie w lutym 1994), który był jednoznaczny ze stowarzyszeniem Polski z Unią Europejską. Fakty te należy mieć na uwadze dlatego, że „europejskie standardy” stały się niemal natychmiast punktem odniesienia w sporach na temat zakresu swobód, o które zabiegały regiony. Górnośląskie spory dotyczyły, relacji między władzami centralnymi a środowiskami regionalnymi, podziału administracyjnego Polski i zakresu autonomii regionów. Opis stanowi fragment Wstępu