SPIS TREŚCI WSTĘP — FELIKS KIRYK RYSZARD KOŁODZ1EJCZYK.......... V WYKAZ WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW.............. XIII Środowisko geograficzne — Władysław Nowak Budowa geologiczna................. 1 Pochodzenie rzeźby...........,..... 3 Klimat..................... 5 Wody..................... 6 Gleby..................... 10 Roślinność.................... 11 Świat zwierzęcy.................. 14 Regiony fizycznogeograficzne............ . 15 Zarys pradziejów — Bolesław Ginter............ 19 OKRES PRZEDROZBIOROWY Zarys dziejów osadnictwa — Feliks Kiryk Geograficzne podstawy osadnictwa............. 41 Sieć drożna.................. 45 Przebieg akcji osadniczej................ 47 Uwagi ogólne ................. 47 Chronologia osadnictwa............... 49 Okres pierwszy do 1320 roku............. 49 Okres drugi 1320—1423.............. 60 Okres trzeci XV—XVIII wiek............. 74 Rozwój sieci parafialnej............... 75 Stosunki własnościowe............... 100 Dobra monarsze................ 100 Dobra kościelne................ 108 Dobra rycerskie............ 112 Struktura społeczna i zawodowa ludności..........119 Miasta regionu olkuskiego WSTĘP — FELIKS KIRYK ............. .143 Dzieje Olkusza do 1795 roku — Danuta Molenda Uwagi wstępne.................. 147 Olkusz średniowieczny od połowy XIII do połowy XV wieku...... 143 Powstanie Olkusza i nadanie mu praw miejskich w drugiej połowie XIII wieku 148 Rozwój przestrzenny i demograficzny średniowiecznego Olkusza .... 160 Rozwój gospodarczy miasta.............. 175 Stosunki społeczne i administracyjne. Struktura mieszkańców Olkusza i ustrój miasta.................... 194 Rola średniowiecznego Olkusza w życiu gospodarczym, politycznym i kultu­ralnym Polski.................. 212 Olkusz w okresie zahamowania rozwoju w końcu XV i w pierwszej połowie XVI wieku.................... 218 Zmniejszenie się udziału olkuszan w zyskach z górnictwa i hutnictwa . . 218 Zahamowanie rozwoju miasta............. 226 Rozkwit miasta w drugiej połowie XVI i w pierwszej połowie XVII wieku . . 234 Rozwój górnictwa i hutnictwa w okresie sztolniowym....... 234 Zmiany w rozwoju przestrzennym i demograficznym Olkusza..... 251 Rzemiosło, handel, gospodarka miejska .......... 266 Społeczeństwo, ustrój, kultura............. 280 Regres miasta w drugiej połowie XVII i upadek w pierwszej połowie XVIII wieku 306 Próby odnowy w epoce stanisławowskiej (1764—1795)........ 327 Pozostałe miasta regionu olkuskiego — Feliks Kiryk Uwagi ogólne................... 341 Pilica..................... 345 Skala..................... 361 Sławków.................... 371 Wolbrom.................... 397 Żarnowiec.................... 413 Szkolnictwo i stosunki kulturalne w okresie przedrozbiorowym — Feliks Kiryk 431 W OKRESIE ROZBIORÓW I NIEWOLI (1795—1918) W dobie powstań narodowych — Ryszard Kolodziejczyk...... 461 Ziemia olkuska podczas rewolucji 1905—1907 roku — Ryszard Kolodziejczyk, Mieczysław Markowski................ 533 Olkuskie w przededniu I wojny światowej — Ryszard Kolodziejczyk, Mieczysław Markowski ................... 545 Ziemia olkuska podczas I wojny światowej — Ryszard Kolodziejczyk, Mieczy­sław Markowski.................. 555 SPIS TREŚCI MIĘDZY WOJNAMI ŚWIATOWYMI Ziemia olkuska w niepodległej Polsce (1918—1939) — Mieczysław Markowski Odzyskanie niepodległości.............. 7 Granice. Obszar. Ludność powiatu........... 10 Władze miejskie i powiatowe. Ustrój miast 1 gmin...... 18 Stosunki gospodarcze i społeczne............ 22 Życie polityczne................ 44 Postawy polityczne społeczeństwa podczas wyborów do Sejmu 1 samo­rządu terytorialnego . .................. 44 Ruch robotniczy................ 66 Ruch ludowy...... ........ 87 Partie prawicowe ............. 91 Obóz rządowy . ............. 94 Organizacje młodzieżowe ............ 95 Oświata i kultura......,......... 100 Zdrowie i wypoczynek....., ...... 118 W OKRESIE WOJNY I OKUPACJI W czasach II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej — Ryszard Kolodziejczyk Działania wojenne w 1939 roku............ 127 Początki okupacji i zmiany administracyjne . ....... 136 Eksploatacja gospodarcza miast i wsi........... 147 Terror sądowo-policyjny .... ........ 169 Szkolnictwo................. 182 Walka podziemna z okupantem — ruch oporu........ 190 W POLSCE LUDOWEJ (1945—1975) W okresie odbudowy 1945—1948 — Ryszard Kolodziejczyk Narodziny i początki kształtowania władzy ludowej....... 225 Organizacje młodzieżowe. Liga Kobiet.......... 257 Olkuskie w okresie zjednoczenia partii robotniczych...... 266 Olkuskie w latach 1949—1974 — Ryszard Kolodziejczyk....... 275 Rozwój przemysłu — Ryszard Kołodziejczyk Po wyzwoleniu................. 295 Rozbudowa przemysłu w latach 1949—1974.........304 Rzemiosło — Feliks Kiryk ................ 335 Rolnictwo — Feliks Kiryk............... 341 Oświata i szkolnictwo — Feliks Kiryk Uwagi ogólne.................361 Wydział Oświaty................ 362 Szkolnictwo podstawowe..............365 Szkolnictwo średnie ogólnokształcące........... 380 Liceum Ogólnokształcące w Olkuszu........... 380 Liceum Ogólnokształcące w Pilicy........... 381 Liceum Ogólnokształcące w Skale........... 383 Liceum Ogólnokształcące w Wolbromiu......... 384 Szkolnictwo średnie zawodowe............ 386 Technikum Mechaniczne i Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Olkuszu . 387 Technikum Leśne w Ojcowie............ 389 Technikum Chemiczne Ministerstwa Przemysłu Chemicznego im. Jędrze­ja Sniadeckiego w Wolbromiu............ 391 Zespół Szkół Zawodowych CRS w Olkuszu........ 392 Zespół Szkół Zawodowych przy OFNE.......... 396 Zespół Szkół Budowlanych w Olkuszu..........398 Zespół Szkół Zawodowych Kombinatu Górniczo-Hutniczego ,,BolesIaw" w Bukownie.................399 Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Kluczach.........402 Oświata rolnicza . . ............403 Przedszkola..................405 Sprawy opiekuńczo-wychowawcze............407 Oświata dorosłych................408 Budownictwo szkolne...............413 Nauczycielski ruch związkowy.............415 Stosunki kulturalne — Feliks Kiryk............. 421 Biblioteki.................. 422 Domy kultury. Świetlice. Kluby. Kina.......... 425 Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Olkuskiej i doroczne powiatowe imprezy kulturalne.................. 430 Muzeum w Pieskowej Skale............. 436 Muzeum PTTK w Olkuszu.............. 438 Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego......... 441 Muzeum PTTK w Ojcowie.............. 443 Ochrona zdrowia i opieka społeczna — Czesław Michalski....... 445 Sporl w powiecie olkuskim — Czesław Michalski......... 453 Turystyka — Czesław Michalski.............. 461 Ziemia olkuska w literaturze pięknej — Wiesława Fijałkowska..... 465 Zabytki sztuki regionu olkuskiego — Marian Kornecki........ 475 Perspektywy rozwoju Olkusza — Maciej Postolski......... 523 INDEKS NAZWISK — opracowanie Marta Stachowska.......... 531 INDEKS NAZW GEOGRAFICZNYCH — opracowanie Maria Stachowska...... 561