Mazanowski Mikołaj (1861–1944), pedagog, historyk literatury. Ur. 21 I w Witorożu (pod Białą na Podlasiu), był jednym z pięciorga dzieci Jana, księdza greckokatolickiego, i Anny z Szymańskich, bratem Antoniego Gabriela (zob.). M. uczęszczał zapewne do gimnazjów w Białej, Siedlcach i Radomiu, a od r. 1876 do lwowskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa, gdzie w r. 1881 złożył egzamin dojrzałości. Do r. 1885 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniw. Lwow. polonistykę u R. Pilata i filologię klasyczną u L. Ćwiklińskiego. Był przez blisko rok nauczycielem domowym u Stanisława Badeniego, a od r. 1887 zastępcą nauczyciela w IV Gimnazjum we Lwowie. W l. 1891/2–1892/3 uczył w gimnazjum bocheńskim, a od r. 1893/4 w Gimnazjum Św. Jacka w Krakowie. W r. 1910 objął kierownictwo samodzielnej filii tego zakładu, zamienionej w r. 1919 na Gimnazjum VII, i był jego dyrektorem aż do przejścia na emeryturę w r. 1927. Uczył również w innych krakowskich szkołach średnich. Na polu historii literatury debiutował M., opracowując monograficznie – po raz pierwszy – Żywot i utwory Antoniego Malczewskiego (Lw. 1890); sumienność i staranność autora, rozpatrującego głównie zagadnienia biograficzne i genetyczne, zapewniła tej książce aktualność na parę dziesiątków lat. W t. r. ogłosił rozprawę szczegółowo rejestrującą wpływ F. Schillera na poezję A. Mickiewicza („Pam. Tow. Liter. im. A. Mickiewicza”) oraz wydał kilka drobnych tekstów autora „Pana Tadeusza”. Interesowała go twórczość S. Goszczyńskiego i J. B. Zaleskiego, «życie i dzieła» tego ostatniego omówił w popularnej monografii (Pet. 1900 w serii „Życiorysy Sławnych Polaków”, Wyd. 2, tamże 1901). Po latach wydał „Zygmunta Krasińskiego młodociane przekłady” (Kr. 1912). W r. 1902 został członkiem Komisji AU do Badań w Zakresie Historii Literatury i Oświaty w Polsce.