Kara dożywotniego pozbawienia wolności jest karą wyjątkową w odniesieniu zarówno do jej wymiaru, jak i reżimu wykonywania. Nakłada na system więzienny bezterminowy obowiązek oddziaływania nie tylko zaspokajania podstawowych ludzkich potrzeb, lecz także oferowania sensownej i konkretnej oferty naprawczej. Ma być systemem okazji do rehabilitacji i poprawy, a tym samym stwarzania szans do odpowiedzialnego życia w społeczeństwie więziennym (chodzi przecież o przynajmniej ćwierć wieku życia skazanego) oraz wolnościowym.
Nowelizacja k.k. z czerwca 2019 roku odwraca jednak tę perspektywę, a propozycje bezwzględnego dożywotniego więzienia, tj. bez możliwości warunkowego zwolnienia, stanowią zaprzeczenie dotychczasowego sensu wykonania kary co podkreślają autorzy. Analizują różne aspekty wykonywania kary dożywotniego więzienia z perspektywy soft law oraz orzeczeń trybunału strasburskiego wydanych na skutek skarg więźniów dożywotnich. Opisują też sprawy sygnalizujące problemy związane nie tylko ściśle z najsurowszą karą.