Wolverine (urodzony jako James Howlett, powszechnie znany jako Logan) – fikcyjna postać (superbohater), znana z różnych serii komiksowych wydawanych przez Marvel Comics. Autorami postaci są scenarzysta Len Wein, dyrektor artystyczny Marvela John Romita Sr. i rysownik Herb Trimpe, który sporządził szkic postaci. Po raz pierwszy pojawił się w komiksie Incredible Hulk vol. 1 #181 z października 1974). W swoim debiucie był jedynie wrogiem Hulka. Chris Claremont uczynił go członkiem X-Men. We współpracy z Claremontem artysta Frank Miller zmienił wizerunek postaci w solowej, limitowanej serii Wolverine vol.1 #1-4 wydawanej od września do grudnia 1982 roku, gdzie pierwszy raz pojawił się charakterystyczny dla tej postaci slogan „I'm the best there is at what I do, but what I do best isn't very nice” (pol. „Jestem najlepszy w tym, co robię. Lecz to, co robię nie jest bardzo miłe”) Wolverine jest pochodzącym z Kanady mutantem, którego cechuje zdolność szybkiej regeneracji uszkodzonych tkanek ciała i kostne szpony chowane w przedramionach obu rąk (później jego szkielet i szpony zostały zespolone z adamantium). Wolverine był jednym z wielu typowych twardych, prawicowych antybohaterów, jacy pojawili się w amerykańskiej kulturze popularnej jako następstwo antyrządowych nastrojów przeciwko wojnie w Wietnamie i afery Watergate. Jego pseudonim tłumaczy się na język polski jako „rosomak”, co wiąże się z jego dziką naturą. Należał do grup X-Men, The Avengers i Alpha Flight. Poza komiksem pojawiał się również w licznych serialach animowanych, filmach fabularnych i grach komputerowych, przeważnie bazujących na komiksach o przygodach grupy X-Men. W serii filmów zapoczątkowanej obrazem X-Men (2000) w rolę Wolverine’a wciela się aktor Hugh Jackman. Magazyn filmowy Empire, w swoim zestawieniu 50 najlepszych postaci komiksowych umieścił Wolverine’a na 4 miejscu. Również w zestawieniu 100 największych komiksowych bohaterów serwisu internetowego IGN, uplasował się on na 4 miejscu. ! Uwagi: Oprawa lekko wytarta i porysowana. Brzegi stron nieco zakurzone.