Monografia dr Marii Wardzyńskiej, pracownika naukowego Instytutu Pamięci Narodowej stanowi próbę całościowego ukazania przebiegu Intelligenzaktion (akcji „Inteligencja”), która była pierwszą eksterminacyjną operacją przeprowadzoną przez Rzeszę podczas wojny. Była akcją prewencyjną, realizowaną w tajemnicy jesienią 1939 r. i wiosną 1940 r. Jej ofiarą padło ponad 100 tys. osób. Celem akcji było zlikwidowanie na ziemiach polskich wszystkich, wokół których mógł się ogniskować opór, zagrażający realizacji zamiarów okupanta wobec Polski. Autorka przedstawia plany i przygotowanie akcji przez władze III Rzeszy. Opisuje przeprowadzone przez policję bezpieczeństwa, we wrześniu 1939 r., aresztowania Polaków w Rzeszy i w Wolnym Mieście Gdańsku. Pokazuje przebieg akcji „Inteligencja” na ziemiach włączonych do Rzeszy oraz na ziemiach, na których okupant utworzył Generalne Gubernatorstwo.