Tom I: 425 s., 1964 r. Tom II: 425 s., 1964 r. Tom III: 519 s., 1967 r. Tom IV: 537 s., 1970 r. Z dziejów Słowian w I tysiącleciu. Po dokonaniu w poprzednim tomie przeglądu początków państwowości u Słowian południowych, którzy wyprzedzili zachodnich w tym przełomie ustrojowym, oraz morawsko-czeskich, którzy dostarczyli modelu państwowości Polsce południowej, zwracamy się obecnie do ostatniej pozalechickiej grupy - Słowian wschodnich, będących najstarszym stabilnym sąsiadem Polski. Henryk Łowmiański (ur. 22 sierpnia 1898 w Daugadzie k. Wiłkomierza, zm. 4 września 1984 w Poznaniu) – polski historyk, mediewista. W trakcie pracy w Wilnie, w swoich badaniach koncentrował się na dziejach Europy Wschodniej, a w jej obrębie przede wszystkim na historii Litwy i Białorusi. Jego najpoważniejsza i najbardziej twórcza praca z tego okresu to rozprawa habilitacyjna Studia nad początkami społeczeństwa i państwa litewskiego, w której dokonał syntezy i analizy dziejów plemion Litwinów-Żmudzinów, Łotyszów i Prusów począwszy od schyłku XIII wieku. W dwóch kolejnych przedwojennych publikacjach skupił się na uniach polsko-litewskich doby Jagiellonów, wyjaśniając źródła zainteresowań związkami z Polską ze strony Litwy oraz rolę w tych procesach Witolda. Wielkiemu księciu litewskiemu poświęcił też jeszcze jedną publikację, mianowicie jego biografię. Badał również dzieje pogańskich Prus, a pod koniec lat trzydziestych Białorusi – zwłaszcza miasta Mohylewa. Po wojnie w znacznej mierze przeorientował się na prahistorię i historię wczesnośredniowieczną Polski. Najważniejsza z jego prac w tym zakresie to Podstawy gospodarcze formowania się państw słowiańskich. Łowmiański odpowiadał w niej na pytanie, jak wydajne muszą być zdolności produkcyjne społeczności, aby mogła ona wpierw wyżywić i utrzymać aparat administracji oraz drużynę wodza, a następnie całą klasę panującą z księciem na czele. W wyniku badań nad źródłami antycznymi i wczesnośredniowiecznymi oraz rezultatami prac archeologicznych Łowmiański przedstawił tezę, że państwo ponadplemienne w tej części świata może powstać i utrzymać swoją organizację, jeśli jego plemiona przejdą na osiadły tryb życia i uczynią głównym środkiem produkcji rolnictwo. Wykazał też, że w krajach słowiańskich takie warunki wystąpiły pomiędzy VI a VIII wiekiem. Przejście w tym czasie z ekstensywnej eksploatacji ziemi opartej na gospodarce żarowej i zastosowanie uprawy ornej za pomocą radła lub sochy zwiększyło plony na tyle, że wytworzyła się nadwyżka przeznaczona nie na cele konsumpcyjne, ale na obrót gospodarczy. ! Uwagi: Obwoluta wytarta i naderwana, brzegi stron zakurzone. Książki lekko zalane.