Gross-Rosen - cmentarz 40 000 zamordowanych Konzentrationslager Gross-Rosen -obóz koncentracyjny w Rogoźnicy powstał stosunkowo późno. Jego początki sięgają roku 1940. 2 sierpnia 1940 przybył do Gross-Rosen, na teren obok kamieniołomu, pierwszy transport więźniów. Ich zadaniem było zbudować obóz. Kamieniołomy stanowiły własność znanej rodziny obszarniczej na Dolnym Śląsku - Richthofenów. Na początku wojny od Richthofenów kamieniołom nabyła firma zwana w skrócie DEST: Deutsche Erdund Steinwerke GmbH. Było to przedsiębiorstwo założone przez przywódców i oficerów SS. Pierwszy transport więźniów skierowano do Gross-Rosen z obozu w Sachsenhausen. Transport składał się z 98 Polaków i 2 Niemców-kryminalistów. Komendantem eskorty był SS-Scharfuhrer Anton Thuman, w dwa lata później odkomenderowany jako Lagerfuhrer do obozu zagłady w Majdanku. Przysłana do Gross-Rosen grupa miała przygotować urządzenia niezbędne do przyjęcia większej ilości więźniów. Wkrótce potem do prowizorycznego jeszcze obozu, który w początkowym okresie swego istnienia stanowił filię obozu w Sachsenhausen, zaczęły napływać transporty z Buchenwaldu, Dachau itd. Gross-Rosen był pierwszym obozem na Dolnym Śląsku. Przed jego założeniem ludzi aresztowanych przez wrocławskie Gestapo wysyłano - jak wynika z zachowanej statystyki aresztowań -do obozów: w Sachsenhausen, Flossenburgu i Dachau. Do zorganizowania obozu na terenie naszego województwa przyczynił się niewątpliwie fakt, że od połowy r. 1940 ilość aresztowanych przez tutejsze Gestapo cudzoziemców raptownie wzrasta. Oto liczby: w październiku 1939 aresztowano 2 cudzoziemców,w grudniu - 3. W roku 1940 rzecz wygląda już następująco: kwiecień - 30, maj - 54, wrzesień - 71. Cudzoziemcy ci to przeważnie Polacy przywiezieni tu na przymusowe roboty i zatrudnieni w przedsiębiorstwach wrocławskich. Korzystali z nadarzającej się niekiedy możliwości ucieczki i powrotu do swych rodzin. Gross-Rosen miał ich - jak należy sądzić - przed chęcią ucieczki ostrzegać. ! Uwagi: Oprawa lekko wytarta, pozaginana, brzegi stron nieznacznie zakurzone. Strony delikatnie pożółkłe.