Czwarty tom Dzieł Sigmunda Freuda obejmuje wybór pism przedstawiających psychoanalityczne ujęcie początków społeczeństwa ludzkiego i religii. Kulturowamoralność seksualna a współczesna nerwowość to najwcześniejsza praca Freuda, w której wnikliwie omawia on antagonizm między kulturą a życiem popędowym. W pracach Aktualne uwagi o wojnie i śmierci i Dlaczego wojna? zajmuje się Freud reprezentowanym przez popęd śmierci komponentem natury ludzkiej, który sprawia, że wszystkie z trudem i za cenę niemałych wyrzeczeń zdobyte dokonania kultury padają pastwą zniszczenia. Psychologia zbiorowości i analiza ja to analiza sytuacji indywiduum w zbiorowości. Dzięki życiu wśród innych człowiek, twierdzi Freud, ma zapewnione większe poczucie bezpieczeństwa, ale musi zapłacić za to wyrzeczeniami płynącymi z konieczności przystosowania się. Przyszłość pewnego złudzenia to zbiór refleksji poświęconych ocenie korzyści i strat, jakie stają się udziałem człowieka wierzącego w iluzoryczne ideały kultury postrzeganej jako system złudnych zaspokojeń.