"Opowiadania budujące", "opowiadania dla duszy pożyteczne" były gatunkiem rozwijającym się od IV w. Pierwotnie notowano sentencje mistrzów pustyni, potem dodawano opis okoliczności, w jakich zostały wygłoszone. Takim właśnie zbiorem bizantyjskich opowiadań budujących jest cykl pióra Pawła biskupa Monembasii, żyjącego około połowy X w. na Peloponezie. "Łąka duchowa" Jana Moschosa jest zbiorem opowiadań budujących o mnichach palestyńskich i stanowi intrygujący dokument życia i mentalności ludzi wieku VI i VII. Czytamy te opowiadania tak, jak oglądamy obraz naif, który zachwyca nas swoimi niespodziewanymi i oryginalnymi rozwiązaniami, prostymi i pięknymi, ale czasem wprawia także w zażenowanie. W warstwie treściowej również znajdziemy coś niecoś dla siebie: pokuta, grzech, pycha taka, jak owego mnicha, co się do nieba wybierał - czy to wszystko nie przypomina trochę i nas samych...