Niniejszy tom zawiera 5 artykułów, które Albert Einstein opublikował w pamiętnym 1905 roku. Prace te raz na zawsze zmieniły nasze poglądy na naturę czasu, przestrzeni i światła, autorowi zaś przyniosły sławę.
Rozprawa o nowej metodzie określania rozmiarów molekuł stała się w końcu jedną z najczęściej cytowanych prac Einsteina, choć nie dotyczy teorii względności.
Artykuł wyjaśniający ruchy Browna zawierał nowatorskie koncepcje fizyczne, ale także konkretne przewidywania. Za ich doświadczalne potwierdzenie inny uczony, Francuz Jean Perrin, otrzymał w 1926 r. Nagrodę Nobla.
Najbardziej znana praca, O elektrodynamice ciał w ruchu, pogrzebała czas absolutny, podniosła do rangi fundamentalnej stałej fizycznej prędkość światła c i w ten sposób zapoczątkowała fizykę relatywistyczną.
Czwarty, najkrótszy artykuł zawierał wyprowadzenie najsłynniejszego wzoru na świecie: E = mc2.
Einstein uważał za prawdziwie rewolucyjną jedynie pracę piątą. Wykazał w niej, że światło można traktować nie tylko jako falę, lecz także jako zbiór cząstek - kwantów energii. Stał się w ten sposób ojcem fizyki kwantowej.
Każdą z prac poprzedza w tej książce interesujący wstęp, który ukazuje odkrycia Einsteina w kontekście historycznym. Autorem tych tekstów jest John Stachel, fizyk, profesor Uniwersytetu Bostońskiego, dyrektor Centrum Studiów nad Einsteinem i redaktor wielotomowej edycji Pism zebranych Alberta Einsteina.