Katolicka doktryna mówiąca, że jest 7 sakramentów, formowała się dość długo: W XI w. św. Piotr Damiani wymieniał 12 sakramentów. Oprócz znanych nam siedmiu uznawano np.: namaszczenie na króla, dedykację kościoła, konsekrację dziewic, poświęcenie zakonnic i obmycie nóg w Wielki Czwartek. Inni dodawali jeszcze jałmużnę. Hugo od św. Wiktora, zaproponował zawężenie jej znaczenia i do sakramentów zaliczył oprócz uznawanych obecnie również wcielenie Chrystusa, Kościół, wodę święconą, święte rany, znak krzyża i śluby. Liczba 7 pojawiła się dopiero w XII w.. W rzeczeniach Kościoła liczba siedmiu sakramentów pojawia się w 1208 w Wyznaniu wiary przepisanym Waldensom, gdzie wymienia się je wszystkie, na Soborze Liońskim II (1274) (w Wyznaniu wiary Michała Paleologa), a następnie Florenckim (1439). Sobory te stwierdziły, że jest siedem sakramentów i wyliczyły je. Sobór trydencki stwierdził zaś zdecydowanie, że jest ich „ani więcej, ani mniej jak siedem”. Takie jest więc stanowisko teologii i wiary katolickiej.