Monografia T. Kalisza przedstawia problemy natury teoretycznej, prawnej i praktycznej, związane z sędziowskim nadzorem penitencjarnym. Przedmiotowa instytucja należy do szeroko rozumianych mechanizmów kontrolnych istniejących w toku postępowania wykonawczego, gwarantujących jego prawidłowy przebieg. Nadzór penitencjarny jest w doktrynie prawa karnego wykonawczego instrumentem o charakterze kontrolno-nadzorczym, uruchamianym w toku wykonywania środków o charakterze izolacyjnym. Ponieważ środki reakcji na przestępstwo związane z izolacją traktuje się obecnie jako najdalej ingerujące w sferę praw i wolności obywatelskich, wymagają one odpowiednich gwarancji prawnych zabezpieczających pozycję skazanego. Przykładem może być nadzór penitencjarny, który koncentruje się na kontroli legalności i prawidłowości wykonywania kary pozbawienia wolności, kary aresztu, tymczasowego aresztowania, zatrzymania oraz środka zabezpieczającego związanego z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym, a także kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności. Warto zauważyć, że problematyka ta nie była dotąd zbyt szeroko analizowana w polskiej literaturze prawniczej. j