Art déco – styl w sztuce: architekturze, malarstwie, grafice oraz w architekturze wnętrz, rozpowszechniony w latach 1919–1939. Nazwa wywodzi się od francuskiego art – sztuka i décoratif – dekoracyjny, w rozumieniu jakie język polski łączy z urządzaniem wnętrz (czyli „dekorowaniem”); termin décoratif nie oznacza w tym wypadku „zdobienia”. Polski pawilon Józefa Czajkowskiego na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 Chrysler Building z 1930 w Nowym Jorku Art déco był reakcją na secesję (Art nouveau), wyrazem sprzeciwu wobec – typowego dla sztuki secesyjnej – braku dyscypliny przestrzennej. Już w secesji pojawił się nurt projektowania masowych wyrobów przemysłowych – wzornictwo przemysłowe, ale dopiero w okresie art déco podjęto się bardziej nowoczesnego projektowania, z myślą o funkcji i wpływie przedmiotu na fizyczne i społeczne otoczenie człowieka. Było to działanie świadome, próba stworzenia stylu w sztuce na wzór dawnych stylów, ale wybiegającego w przyszłość i z optymizmem szukającego wyrazu dla nowoczesności świata produkcji taśmowej i rodzących się mass mediów. Sprzeczność polegała na tym, że twórcy art déco przykładali też wielką wagę do perfekcyjnego wykonania przedmiotu użytkowego (np. meble ze złoconego brązu, hebanu, inkrustowane kością słoniową) – nie mogły być więc one tanie, ani dostępne dla szerokiej klienteli. Maurice Ascalon (1913–2003) Pal-Bell Art déco charakteryzował się klasycyzującym zgeometryzowaniem i dążeniem do syntetycznego ujmowania form, poszukiwaniem piękna w funkcji przedmiotu użytkowego i jasności przekazu w grafice czy malarstwie. Żywą i jasną kolorystykę odziedziczył po fowizmie. Szczyt popularności przypadał na lata 20. zeszłego stulecia, a Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w Paryżu w roku 1925 zgromadziła najwięcej dzieł sztuki i przedmiotów użytkowych charakterystycznych dla epoki. W latach 30. art déco powoli ustępował na rzecz nowego stylu, Bauhausu, szkoły, która stała się pierwszą wyższą uczelnią nowoczesnego projektowania i studiowania sztuk pięknych. Do dnia dzisiejszego pojawiają się dzieła i przedmioty użytkowe nawiązujące do art déco (jak zresztą do wszystkich następnych kierunków w sztuce). W Polsce w latach 20. działały grupy artystyczne Blok, Praesens, a.r. i spółdzielnia artystyczna Ład. Polski pawilon na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu 1925 roku wzbudził duże zainteresowanie i pokazał oryginalność sztuki kraju, który „odrodził się” po okresie wykreślenia z mapy politycznej Europy. W roku 1925 odbyła się w Paryżu słynna Wystawa Sztuk Dekoracyjnych, od której wywodzi się termin "art Deco", odnoszony do sztuki lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Polskie wydanie książki Pierrea Cabanne, poświęconej sztuce okresu międzywojennego zostało uzupełnione o materiały tyczące rozwoju art deco w naszym kraju. Obszerny artykuł oraz zestaw haseł biograficznych i rzeczowych opracowała specjalnie do tej edycji Anna Sieradzka. ! Uwagi: Obwoluta i krawędzie stron nieznacznie zakurzone.