Diecezja tarnowska została samowolnie utworzona przez Józefa II 20 września 1783. Kanonicznie potwierdził ją papież Pius VI dnia 13 marca 1786 bullą In suprema beati Petri cathedra. III rozbiór Polski w 1795 i włączenie do posiadłości habsburskich Krakowa zadecydowało w głównej mierze o zniesieniu diecezji tarnowskiej i przeniesieniu kapituły katedralnej do Kielc, na mocy bulli papieża Piusa VII Indefessum personarum regia dignitate fulgentium z dnia 13 czerwca 1805. Kolejna bulla Operosa atque indefessa z dnia 24 września 1805 podzieliła terytorium diecezji tarnowskiej między dwa biskupstwa: krakowskie i przemyskie. W 1821 bullą Studium paterni affectus z dnia 20 września 1821 Pius VII erygował diecezję w Tyńcu. Na mocy kolejnej bulli papież Leona XII Sedium episcopalium translationes z dnia 23 kwietnia 1826 stolicę diecezji przeniesiono z Tyńca do Tarnowa i diecezja otrzymała nazwę tarnowskiej. W 1992 za sprawą dekretu Stolicy Apostolskiej O ustanowieniu i określeniu granic diecezji i prowincji kościelnych w Polsce przyłączono do nowo tworzącej się diecezji rzeszowskiej 49 parafii z dekanatów: Biecz, Gorlice-Południe, Gorlice-Północ, Kolbuszowa i Ropczyce, zaś do diecezji sandomierskiej dekanat Baranów Sandomierski. Tom I: tekst - 789 s. Tom II: ilustracje - brak numeracji stron ! Uwagi: Obwoluty nieco wytarte i naddarte, brzegi stron zakurzone.