Niniejszy wybór studiów ariańskich Ludwika Chmaja ukazuje się w roku, w którym przypada czterdziestopięciolecie jego pracy naukowej. Poza niniejszym zbiorem pozostała - z prac ważniejszych - monografia o Samuelu Przypkowskim oraz napisane ostatnio studium "Komeński a Bracia Polscy". Dorobek naukowy Ludwika Chmaja jest wielostronny. Obok licznych prac poświęconych historii filozofii, w których mię zasadniczą odgrywają zagadnienia kartezjańskie, dorobek ten obejmuje szereg studiów z zakresu teorii pedagogiki oraz prace z dziedziny zagadnień kultury we współczesnej pedagogice i filozofii. Studia ariańskie są jednak szczególnie ważną częścią dorobku naukowego Ludwika Chmaja z uwagi na rolę, jaką odegrały w rozwoju badań nad dziejami filozoficznej myśli polskiej. Ludwik Chmaj jest bowiem inicjatorem badań nad racjonalizmem religijnym w Polsce XVII wieku, które 'przyniosły niejednokrotnie zupełnie nowe oświetlenie życia umysłowego Polski siedemnastowiecznej oraz związków polskiej myśli ariańskiej z ruchem intelektualnym Zachodu. Badania te postawiły Ludwika Chmaja w rzędzie najwybitniejszych znawców przedmiotu w skali światowej . Wielką rolę odegrały prace Ludwika Chmaja w kształtowaniu i rozwoju zainteresowań naukowych młodego pokolenia badaczy arianizmu polskiego, jako niezastąpiony przewodnik po spuściźnie filozoficznej Braci Polskich. Mimo nadszarpniętego zdrowia, i wielu lat. spędzonych z dala od warsztatu naukowego, z młodzieńczą pasją i energią podejmuje Ludwik Chmaj nowe problemy naukowe, inicjuje nowe badania, co pozwala mieć nadzieję, że nauka polska wzbogacona zostanie niejednym jeszcze1 Jego dziełem o nieprzemijającej wartości.