Od autora: Wiemy jaką rolę anarchiczną odegrali Kozacy w Rzptej polskiej, że z tej trzywiekowej prawie anarchji powstawały i organizowały się, wyszłe z łona ruskiego społeczeństwa, dwa jego odłamy, dwie warstwy, z których jedna nosiła nazwę Kozaczyzny, druga - Hajdamaczyzny. Historycy nasi dawniejsi, a szczególnie bliżej wypadków stojący, lepiej od nas rozumieli następstwa i objawy tego ruchu społecznego, zrodzonego na Dnieprem i porywającego furją swawoli ludność wiejską za sobą. Franciszek Rawita-Gawroński (ur. 4 listopada 1846 w Stepaszkach nad Bohem, zm. 16 kwietnia 1930 w Józefowie) – polski historyk-amator (badacz dziejów wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej), powieściopisarz, publicysta, powstaniec styczniowy. Pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej, edukację rozpoczął w szkole w Winnicy, od 1855 uczył się w II Gimnazjum w Kijowie. Podczas powstania styczniowego, w czerwcu 1863 został aresztowany i uwięziony w kijowskiej cytadeli. Po pobytach w różnych więzieniach, w grudniu 1864 został zwolniony. Postanowił wyjechać na zachód, nie uzyskując od władz paszportu zrobił to nielegalnie w czerwcu 1866 i przybył do Lwowa. Tutaj początkowo opiekę znalazł ze strony niezlikwidowanych polskich organizacji powstańczych. Do 1867 pracował w majątku hrabiego Dzieduszyckiego w Niesłuchowie i zapisał się na studia w Szkole Rolniczej w Dublanach. Wówczas ujawniły się jego zdolności literackie, co znalazło wyraz w utworze poetyckim opublikowanym na łamach lwowskiego Dziennika Literackiego. ! Uwagi: Druk zachowany w dobrym stanie. Brzegi stron zakurzone i pożółkłe. Oprawa delikatnie wytarta i zaplamiona, blok książki spójny. Książka zawiera pieczątki i adnotacje pobiblioteczne.